Buitenlandse richtlijnen voor ontwerp senioren- en dementievriendelijke buurten
Steeds meer steden zoeken naar manieren om buurten veiliger, toegankelijker en prettiger te maken voor ouderen en mensen met dementie. In Canada is een aansprekend voorbeeld te vinden: het project DemSCAPE en de organisatie Happy Cities ontwikkelden samen vernieuwende richtlijnen voor het ontwerpen van senioren- en dementievriendelijke buurten. Deze aanpak biedt inspiratie voor Nederlandse gemeenten en professionals die werken aan oudervriendelijke leefomgevingen.
Wereldwijd zijn er meer dan 833 miljoen mensen ouder dan 65 jaar, waarvan zo’n 55 miljoen leven met dementie. In Canada zal dit aantal tegen 2030 oplopen tot circa één miljoen. Toch bestaan er nog veel misverstanden over dementie. Mensen met dementie ervaren vaak stigma’s en onbegrip, zowel van onbekenden als van naasten, over hun vermogen om zelfstandig te functioneren in de openbare ruimte. “Wanneer mensen ‘Alzheimer’ horen, denken ze alleen aan wat niet meer kan,” aldus een deelnemer aan het DemSCAPE project (Dementia-inclusive Streets and Community Access, Participation, and Engagement). “Ze beseffen niet dat er nog een leven ná de diagnose is.”
Van visie naar praktische richtlijnen
In 2022 publiceerden Happy Cities en DemSCAPE hun eerste richtlijnen voor dementievriendelijke steden. Deze zijn gebaseerd op onderzoek en gesprekken met mensen met dementie, mantelzorgers, beleidsmakers en ontwerpers. In juli 2025 verscheen een vernieuwde editie met een bredere focus op zowel dementie- als leeftijdsvriendelijkheid.
De richtlijnen zijn bedoeld voor stedenbouwkundigen, beleidsmakers, ontwerpers en buurtinitiatieven. Ze bieden praktische handvatten voor het ontwerpen van toegankelijke, veilige en sociaal stimulerende buurten, zoals overzichtelijke kruispunten, duidelijke bewegwijzering, rustplekken, en autoluwe routes.
Gezonde en inclusieve steden
De richtlijnen benadrukken dat een dementievriendelijke aanpak niet alleen bijdraagt aan inclusie, maar ook aan de volksgezondheid. Ouderen die sociaal geïsoleerd zijn, hebben 50% meer kans om dementie te ontwikkelen. Sterke sociale netwerken kunnen daarentegen zorgen voor gemiddeld 15 jaar extra levensverwachting.
Het materiaal is beschikbaar als PDF én als interactieve online leeromgeving met video’s, illustraties, ervaringsverhalen en reflectievragen. De cursus levert vier bijscholingspunten op bij het Planning Institute of British Columbia.