Borging Toegankelijkheid bij aanpassingen stationsomgevingen | Proceshandvat
Een zeer grote groep Nederlanders heeft een beperking die eisen stelt aan toegankelijkheid van openbare ruimte. In 2016 ratificeerde Nederland het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap werd wetgeving van kracht die gemeenten en bedrijven verplicht om bij het inrichten van de openbare ruimte rekening te houden met mensen met een beperking.
Hierdoor is toegankelijkheid de norm geworden. Dat betekent routes zonder obstakels, duidelijke geleidelijnen en een logische routering. Daarnaast is toegankelijkheid een van de agendapunten van het platform Ruimte voor Lopen. Een groot deel van de uitvoering van deze wetgeving komt bij gemeenten te liggen. Een belangrijk deel van de openbare ruimte vormen de stationsomgevingen.
Afgelopen jaren is al veel gedaan aan de toegankelijkheid van stations, perrons, haltes en vervoermiddelen. De routes van en naar bestemmingen in de stationsomgeving, zoals het centrum of voorzieningen of de aansluiting met andere modaliteiten, verdient echter nog de nodige aandacht. Stationsomgevingen zijn complex met vele opgaven, verschillende eigenaren en beheerders en nog meer gebruikers. Met dit proceshandvat kunt u grip krijgen om toegankelijkheid goed te borgen in het proces naar de realisatie van een nieuwe of vernieuwde stationsomgeving.
Er is bij een herinrichting van een stationsomgeving en de daarbij behorende looproutes sprake van een situatie met meerdere stakeholders. Knelpunten in hoofdlooproutes ontstaan vaak juist in overgangen tussen gebieden; gebieden met verschillende eigenaren en beheerders. Dat vergt een goede afstemming met alle betrokkenen en dat rechtvaardigt een helder proces om alle belangen goed afgewogen in het ontwerp van een verbeterde stationsomgeving te krijgen. Het benoemen van verantwoordelijkheden en te zetten stappen leidt tot meer draagvlak voor het maken van een daadwerkelijke aanpassing.
Dit proceshandvat is ontwikkeld op basis van een try-out en toetsing van meerdere civiele planprocessen, waaronder de planprocessen van Haarlem en Utrecht. Door middel van een aantal interviews met ProRail, NS, de Oogvereniging en Ieder(in) en een vijftal workshops in Amersfoort, Nijmegen, Schiedam, Haarlem en Lelystad, is toegankelijkheid geborgd in dit proces.
Dit proceshandvat is bedoeld voor gemeenten en ontwikkeld in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het neemt u stap voor stap mee in het planproces voor de (her)ontwikkeling van een stationsomgeving. In het volgende hoofdstuk vindt u eerst een aantal algemene uitgangspunten en zaken om rekening mee te houden.
Vervolgens staat het planproces overzichtelijk in één beeld samengevat. Dit zijn zowel de belangrijkste fases als de voor toegankelijkheid essentiële documenten. Het beeld is tevens de inhoudsopgave. Als u dit document opent op een pc en op de toelichtende tekst klikt, komt u automatisch bij een uitgebreide toelichting op de desbetreffende fase of document. Boven elke fase staat bovendien een navigatiebalk waarmee u makkelijk naar voren, naar achteren, terug naar de inhoudsopgave of een andere fase kunt navigeren.
Achterin vindt u een RACI-matrix, waarin alle partijen per fase en document een rol toegedicht krijgen. Het document sluit af met een format voor een startbijeenkomst, een lijst met handige contactgegevens en links naar relevante documenten en websites.
